Notebook LCD Monitör İnvertörleri İçin Test Devresi

Bilindiği gibi her türlü LCD monitör, TV ve çeşitli göstergelerde ekranların parlaklığını LCD plakanın arka tarafına yerleştirilmiş olan ve ışığı ayarlanabilen florasan esaslı aydınlatmalarla yapılmaktadır. Bu aydınlatma yönteminde ışık şiddeti açısından ayarlamayı sağlayan ve florasan için gerekli gerilimi üreten invertörler kullanılmaktadır. Bu invertörler bilgisayar ana kartından yönetilerek ışık şiddeti ayarı yapılmaktadır. Bu çalışmamın amacı ise; invertörü anakarta bağlamadan çalıştırabilmek ve bu şekilde ışık şiddeti ayarını yapabilmektir. Diğer bir ifade ile invertör için bir test devresi tasarlamaktır. Bu düşünce ile geliştirdiğim bu devre, mükemmel olmamakla birlikte yaptığım denemelerde benim açımdan yeterliliğini kanıtlamıştır.

Notebooklarda (dizüstü bilgisayarlarda), invertörün kontrol girişinde besleme ve kontrol uçları bulunmaktadır. Besleme için GND ve 5 Volt girişleri ile invertörü susturmaya yarayan ENABLE ve ışık şiddeti ayarını yapan ADJ uçları bulunmaktadır. Bu uçların gerektiği şekilde sürülmesi durumunda bu florasan ampullerini bilgisayara bağlı olmaksızın, bilgisayardan bağımsız şekilde çalıştırabiliriz. Aşağıda bulunan resimlerden ADJ ucuna ait az ışık ve çok ışık durumlardaki osilaskop görüntülerini esas almakla birlikte ayar sahasını daha geniş tutmayı amaçladık.

ENABLE ucu ekran kullanılır durumda iken DC 2,49 Volt olmaktadır. Ekranın ışığı kapatıldığında 0 volt olmaktadır. Bu değer ölçü aleti ile 0,7 volt olarak ölçülmüştür.

ADJ ucu ışık şiddeti ayarı yapmak için kullanılmakta ve PWM sinyal istemektedir. 274 Hz frekans değeri ile PWM sinyalinin üretilerek bu ADJ ucuna uygulanması gerekmektedir. Bu sinyali üretmek için bir ayarlanabilir kare dalga üreteci ile 274 Hz frekans elde edilmiştir (Bu 274 Hz kritik değil). Bu frekans palsları üzerinde kondansatör ve direnç ile işlem yapılarak PWM elde edilmiştir. Elde edilen PWM invertörün ADJ ucuna uygulanmıştır. Bu şekilde dizüstü bilgisayarın aydınlatması anakarttan bağımsız olarak kontrol edilmiştir. Potansiyometre ile PWM ayarlanırken, ayarlamanın orta noktasında bekleme oluşmaktadır. Bunun kullanımda faydalı olduğu düşüncesiyle olduğu gibi bırakılmıştır. Bu devrenin ışık şiddeti için ürettiği kontrol aralığı bilgisayarın ürettiğinden daha geniştir. Bu sebepten dolayı invertörün minimum ve maksimum noktalarında invertörü zorlayabilir.

D3 ledi ile kart üzerinde ışık seviyesi için gösterge olarak konmuştur.

Devre 7-12 volt aralığında çalışmaktadır. Bu montajda AC 2X9 volt 15W trafo ile beslenmiştir. Ama DC giriş ile beslenmek istenirse D1 ve D2 diyotları kaldırılarak uygun şekilde birisini köprülemek yeterli olacaktır.

Devrenin KiCad ile hazırlanmış kaynak dosyalarını indirmek için tıklayınız.

Devre Şeması

Devre şemasını büyük görmek için (pdf dosya) tıklayınız.

Malzeme Listesi
U1: CD 4093 (smd, kılıf SO-14)
U2: 78L05 (smd, kılıf: SO-8)
U3: 7805
D1, D2: 1N4007 (smd marking code: GS1M)
D3, D4: LED kırmızı 5 mm
C1: 220nF
C2, C3, C5, C7, C8, C10: 100nF (smd, kılıf: 1206)
C4, C6, C9: 680uF 16V
C11: 100uF 25V
C12: 10nF (smd, kılıf: 1206)
R1: 10K (smd, kılıf: 1206)
R2: 3K3 (smd, kılıf: 1206)
R3, R4: 2K2 (smd, kılıf:805)
R5: 470 ohm (smd, kılıf: 1206)
R6, R7, R8, R9: 1K (smd, kılıf: 1206)
R8: 4K7 (smd, kılıf: 805)
RV1: 10K Trimpot
RV2: 10K Potansiyometre
K1: 2X9V 15W AC trafo girişi
P1: İnvertör çıkışı
Baskı devre plaketi: 52mmX48mm

Baskı devre taslağı:

Malzeme yerleşimi malzeme tarafı

Mazleme yerleşimi lehim tarafı

Hazır baskı devre

Montajı yapılmış devre lehim yüzü

Montajı yapılmış devre malzeme yüzü



Çalışan test devresi



Işık parlak iken dizüstü bilgisayar ana kartından çıkan ve invertörün ADJ ucuna giren PWM sinyal.
Osilaskop konumu: AC, 2 volt, 2 mS

Işık az iken dizüstü bilgisayar ana kartından çıkan ve invertörün ADJ ucuna giren PWM sinyal.
Osilaskop konumu: AC, 2 volt, 2 mS

Devrenin çalışmasına ait video görüntüleri