Elektronik Kartlarda Arıza Bulma Teknikleri

Pek çok elektronikçi arıza bulmada 'multimetre' kullanmaktadır. Multimetreler arıza bulmak için değil, gerilim, akım ve elektronik malzemelerin teker, teker değerlerini ölçmek için geliştirilmiştir. Fakat kart üzerindeki elektronik malzemeler birbiri ile etkileştiği için multimetre ile arıza tespit etmek zor ve yanıltıcı olabilir.

Aşağıdaki yazım bir arıza tespit cihazını işaret etmekle birlikte, teknik yönden de faydalanabileceğiniz bir yazıdır. Bu nedenle yazıyı okuyanlar yazinın içeriğinden, sonrasında bu cihazı alarak kullanacak olanlar da cihazın kendilerine kattığı katkıdan çok faydalanacakları kanısındayım.

Saygılarımla
Ali Çavuşoğlu (ARTOS7F1'in Tasarımcısı)

Elektronik kartlarda arıza bulma teknikleri:

1- Osiloskop kullanmak:
Avantajı: Frekans değerleri ve belirli noktalardaki sinyallerin kontrol edilmesinde etkili olarak kullanılır. Belli kısımları çalışan kartlarda kolayca arıza bulanabilir.
Dezavantajları: Güç kaynağı arızası, güç devrelerinin hasar görmesi veya kısa devre gibi durumlarda karta besleme vermek sorunun daha da büyümesine ve daha fazla malzemenin hasar görmesine neden olabilir. Malzemenin değerini ölçmez.

2- Multimetre kullanmak:
Avantajı: Karta besleme verilmeden direnç, diyot ölçümü yapılabilir. Kısa devre ve açık devre ve besleme arızalarının bulunmasında etkilidir.
Dezavantajları: Direnç kademesinde karta uygulanan voltaj 0,5 Volttan daha küçüktür. Diyot ölçümünde 2V civarındadır. Bu nedenle pek çok noktada az hasarlı malzemeleri tespit etmek mümkün olmaz. Dokunulan noktadan tek bir değer ölçülmesi arızayı bulmayı zorlaştırır. Kart üzerindeki diğer malzemeler etkisiyle bazı malzemelerin değeri ölçülemez. Örneğin direnç ile kondansatör paralelse kondansatör değerini ölçmez veya yanlış değer ölçer.

3- Akım-Gerilim (VI) Test cihazı kullanmak:
Avantajları: Karta besleme vermeden, dokunulan noktaya sinüs olarak bir sinyal uygular ve akım-gerilim grafiğini çıkarır. Dokunulan noktanın en azından –5V + 5V ve daha yüksek voltajlarda grafiğini çıkarması, diyotları iletime geçirir ve ters voltajlı sızıntıları da ortaya çıkarması nedeniyle arıza bulmada çok büyük avantaj sağlar.
Dezavantajları: Genelde VI Test cihazlarında malzemelerin değerlerinin ölçümü özelliği yoktur. Pek çok modelde osiloskop özelliği yoktur. Gerek duyulduğunda osiloskop veya multimetre de ayrıca bulunması gerekir. Katot tüplü olan VI Test cihazları büyük ve ağır olduğu için kolay taşınabilir değildir. Özellikle gezici servislerde taşıma sorunu oluşturur.

4- İdeal Çözüm: ARTOS7F1 Kullanmaktır:
ARTOS7F1 Hem bir VI Test cihazı, hem bir osiloskop, hem de devre üzerinde malzeme ölçüm özelliğine sahip, aynı anda birden çok malzemenin değerini gösterebilen bir multimetredir. Ek olarak sinyal üreteci ve analog gerilim çıkışı özelliklerine de sahiptir.

Avantajları:
1- ARTOS7F1 Tüm bunların avantaj kısmındaki özellikleri fazlasıyla sahiptir. Çift kanal VI Test cihazıdır ve her grafik 2.5 mV hassasiyet ile 720 farklı gerilim-akım ölçümü alınarak oluşturulur. Bu nedenle çok hassastır.

2- VI Testinde hafıza özelliği sayesinde sağlam kartın özelliklerini hafızaya alıp, sonradan bozuk kart ile hassas bir karşılaştırma yapmak da mümkündür.

3- Test esnasında zaman kaybını azaltmak için karşılaştırma yaparken uyumlu ve uyumsuz noktalarda farklı ses vererek, sürekli olarak bir karta, bir ekrana bakmak zorunda kalmadan, sadece test ettiğiniz karta yoğunlaşarak hızlı bir karşılaştırma yapma imkânı sağlar.

4- 3 Farklı ayarda grafiği aynı anda ekranda gösterebilir.

5- Multimetre gibi malzeme değer ölçümü yapabilir. Ek olarak dokunulan noktadaki birden fazla malzemenin değerini aynı anda eşdeğer devre şeması ile birlikte gösterir. Bu özelliği benzersizdir.

6- Osiloskop özeliği vardır ve çift kanallı hafızalı osiloskop olarak kullanılır.

7- Kare dalga sinyal çıkış özelliğini kullanarak devreye sinyal uygulayıp, diğer kanal ile çıkış sinyallerini osiloskop ekranında görüntülemek mümkündür.

8- Küçük olduğu için taşıması kolaydır. Bilgisayar çantasının içinde kolaylıkla taşınabilir.

9- Daha pek çok özelliği ile elektronikçinin İsviçre çakısı gibidir. Gerek duyduğunuzda herhangi bir özelliğini kullanabilirsiniz.

7 Fonksiyon 1 Cihazda:
1- Çift Kanal Arıza Tespiti (VI Grafiği)
Sağlam ile bozuk kartı besleme vermeden birebir karşılaştırma

2- Hafızadan Karşılaştırmalı Arıza Tespiti
Sağlam kartı hafızaya alıp, hafızadan bozuk ile karşılaştırma

3- Eşdeğer Devre Çizimi
Dokunduğunuz noktaya bağlı olan R, C veya Diyot devre şeması

4- Direnç, kondansatör ve diyot değer tespiti.
Dokunduğunuz noktadaki malzemelerin değerlerini ölçme özelliği

5- Çift Kanal Dijital PC Osiloskop
Ek olarak ihtiyaç duyduğunuzda osiloskop olarak kullanma imkanı

6- 0.2... 25KHz Kare dalga sinyal çıkışı
1. Kanal osiloskop, 2. Kanal sinyal üreteci olarak kullanılabilir

7- Analog gerilim çıkışı (2,5 mV Hassasiyet)
1. Kanal osiloskop, 2. Kanal hassas analog gerilim çıkışı verir

Resim: ARTOS7F1 Arıza Tespit Cihazı ve Hafızalı Osiloskop

Ayrıntılı bilgi için üreticinin web sitesini ziyaret edebilirsiniz.