Teknomerkez
TR EN ES
Konular

TEE 12: Termistörler

Yazar: Ulvi Asil Yılmaz
Tarih: 24.06.2019
Türkçe
Termistör yarı iletken malzemeden yapılan ve ısı etkisi ile direnç değerinin değiştiği bir çeşit değişen bir tür dirence denir. Isı değişimi ile direnci değişen bir devre elemanıdır. İki tip termistör bulunmaktadır.

NTC: Isı yükseldikçe direnci düşer. (-)
PTC: Isı yükseldikçe direncide yükselir. (+)

NTC Direnç: Bir baskılı diskten veya metal oksit pişirilmesi gibi dökme çipten imalatı yapılır. Yarı iletken sıcaklığı arttığında, elektrik yükünü taşıyan elektronların sayısı da artar. Bir malzemede ne kadar fazla yük olursa, elektrik akımını o denli iletir.

PTC Direnç: Pozitif sıcaklık sabitine (PTC) sahip dirençler; ısındığında direnç değeri büyür. Yani belirli bir kritik sıcaklıkta dirençleri aniden yükselir. Bunlar içinde baryum titanat (BaTiO3) ve diğer bileşikler olan hamurumsu polikristal seramikten üretilir.

NTC Termistörlerin Kullanım Alanları:
  • Sıcaklık ölçümü: NTC termistörün yüksek hassasiyeti düşük maliyetli sıcaklık ölçümü uygulamalarında kullanım için idealdir.
  • Sıcaklık kontrolü: NTC termistörleri kapalı/açık konumlarında minimum devre gereksinimi olacak şekilde sıcaklık kontrolü için kullanılabilir.
  • Sıcaklık kompanzasyonu: Birçok durumda, devre hassasiyeti bir tür sıcaklık kompanzasyonu gerektirir. Osilatörler, LCD ekranlar, şarj altında olan bir batarya ve bazı yükselticiler sıcaklık kompanzasyonu gerektirebilecek devre örnekleridir. (Sıcaklık kompanzasyonu: Dış ortam sıcaklığından etkilenmeme)
  • Başlangıç akımı sınırlayıcı: Güç değişikliğine maruz kalan bir NTC termistörü, daha düşük bir direnç göstermeden önce bir gecikme süresi yaşayacaktır. Bu zaman gecikmesi, ani yükselme akımını sınırlamak için kullanılabilir. (parça ne kadar büyükse, gecikme o kadar büyük olur)
  • Sıvı Seviyesi Uygulamaları: Termistör, bir sıvı ile bir gaz arasındaki dağılma sabitlerindeki farkı kullanarak bir sıvının varlığını veya yokluğunu algılamak için kullanılabilir
  • Termistör ,ısı sensörleri, kendiliğinden sıfırlamalı  aşırı akım koruyucuları ve kendiliğnden ayarlamalı ısıtma elementlerinde kullanılır.

PTC Termistörlerin Kullanım Alanları:
  • Aşırı Akım Koruması: Bir arıza durumu ortaya çıktığında, PTC termistörü ısınacak ve düşükten yüksek bir dirence geçiş yapacaktır.
  • Elektronik Balast Tasarımı: PTC termistörleri, elektronik balast sistemlerinde, devreye enerji verildiğinde zaman geciktirme elemanı olarak kullanılır.
  • Motora yol verme: Tek fazlı bir elektronik motorda ​​sargılarına seri halde bağlı bir PTC termistörü zaman geciktirici görevi görür.
  • Batarya Yönetimi: Şarj edilebilir bir pil tam olarak şarj olduğunda, sıcaklığı artar ve PTC direnci, şarjı çok düşük bir seviyeye indirerek hızla artar.
  • Doğrusal PTC Termistör: Lineer PTC termistörün yeni yeni geliştirilen bir PTC tipidir. Kalın film direncine benzer bir teknoloji kullanmaktadır.
  • Telefon santrallerine bağlı hatlarda yıldırım gibi etkilere karşı kullanılmaktadır.

Şekil 1: PTC Termistör sembolü

Şekil 2: NTC Termistör sembolü

Şekil 3: Termistör

Termistörler yapıları itibari ile dirençlerden farklı olsada aynı sınıflandırma içinde yer almaktadır.

Etiketler: Termistör NTC PTC

Yorumlarınız

Hiç yorum yapılmamış.

Bir yorum ekleyin

İsim:
E-posta:
Yorumunuz:
Güvenlik Kodu:
 
Tüm alanları doldurmak zorunludur. Yorumunuz kontrol edilince yayınlanacaktır. E-posta adresi yayınlanmaz.
İzin verilen html etiketler (tag): <p><div><b><strong><i><u><del><hr><sup><sub><br>